Quanne ne chiamamme pe soprannome

Ce sì, a ce appartine…

Tutte nu’ tenéme nu nome nu cugnòme
e pore nu soprannòme ;
chèsse ijére n’usanze de tant’anne fa’
ma nu alle giuvene u vuléme cuntà
peccè de sti cose nange ne ma scurdà!

M’arrecorde,
quanne a stu pajiése tutte ne canusciamme
avastève u soprannome
addò sciamme a sciamme :
come te chième, Peppine,
ma ce sì, a ce appartine:
“attaneme u discene u calandrone
e javetème abbasce u uaddone,
mamme appartine alle trenta péle
e séme na morre de féle..

Già le préme ca a Crespiène venarne a javetà,
pe soprannome s’accumenzarne a chiamà:
cajiéne, fareséjie e screvanidde,
stavene jinte alle jirutte e sotte u castidde ..

Cusse jiere u riconoscimènte,
nà stavene tèssere – codice fiscale e
tanta cazze de documènte….

Canosce n’ameche
ca de soprannome ne sèpe, na ve déche,
téne na certe età
e sti cose mi désce ca nange ne ma scurdà…

L’ate giurne m’ha cuntète de nu matremonie
addò succedì nu manecomie ,
tanta jastème e arrajiaminte,
peccè da mangià na stève ninte;
e pe colpe de ngujione
rumanarne tutte alla dascione…

Ma u fatte scì accussì ……:

Mariètte a bèlla ruséne e Vitine chèpe de ceréne,
tenavene nu figghie, nu pizze de uagnone
ca se spusì na figghie de Tonine Catallone,
a uagnèdde jiére come nu fizze d’aggfhie,
a mamme appartenève alle chèpe de nzirre
e u nononese allu tragghie….

U giurne du matremonje m’arrecorde,
stavene nvetète tanta crestiène,
nange mancavene Ciccille u sacrestène ,
Ninucce u mangiachène
e Francucce u pappatène…

A fèste fu nu tratratta’,
ma jiere picche a robbe da mangia’
allore accome arrevì nguna cose
tutte penzarene d’arraffà..

Paolucce u sèrèscete pegghiève chiusse’ de tutte
e accussì accumenzi’ u futta futte;
allore disse Cenzine rècchie arrezzète,
a jione a vote se no’ so mazzète..

Ma, aqquanne arrevarne le spaghitte, le fruscidde
e le pezzecaridde,
scazzechi’ Tumèse u racanidde
ca nzime a u ualanidde, a u screvanidde ,
a u tuttefèfe e u fafaridde,
pére pére, s’aggiustarne u mustazze e a jiucchie a chiose,
che nu uelì e nu uelà,
accumenzarne tutte a mangia’….

U fatte na’ le e parève vére
a Pierine a cinte lére,
ca menève le mène pe Cerudde mènza lére..

“damene da fa’, se nò ne fascene a fosse”
disse Ruséne a cinte mosse,
ca pe Mengucce tunchéne
trasarne de scunnote jinte a cuscéne …

E cantanne pe Gesèppe a sardèdde
s’avvecenarne tutte alla tièdde
addo’ stavene a coscere le cinte passarèdde…

Ma come azarne u tumpagne……
ce fu nu jiattudd o nu sacche de purge,
arne rummaste sole sole
nu turde mazze e tre curciole.
U cardille e u calandrone,
se l’arne futtote
Marietta a cuzzulone e Vetucce u vampascione …

Pore l’òssere rummaste
ca nescion vole
se le spelupì puléte puléte Egidie u tre cole..

“Sta fèste ha stète ’ nu uéie”
lucculève Necole u fareséjie…

“sciamene, do’ stè troppa mujéne”
respunni’ Martenucce u cajiéne

Rusariètte a mange e chéche
fascève a pèste
pecce’ Jangiuléne a piscialitte
l’ére strazzète a vèste….

A stu’ punte da fèste, Giuanne u malavurie
nange vulève fa’ chiu’ manche l’augurie…

“Da stu poste ste’ ca te ne scappe”
disse Ninette a cippe ciappe;
me père ca me ve ne fatte le cuccu’
sbuttì Mimine u ciu’ciu….’

Ma Arture u cole d’attone ,
parènte du cuzzulone e du vampascione,
chiami’ Francucce cole jierusse e Nenidde colestritte
e disse : “ séme de famiglie, stamene fitte fitte ,
do’ i zéte na’ tènene colpe,
vone tutte affamète,
sone mangète pore le chèpe de volpe”…..

A stu’ punte Umbèrte u tunghéne
caccì a tutte quante da jinte a cuscéne

Ormaje chesse jiè a fèste d’arranghe arrangone
e le nvetète
sturlecavene ajone ajone,
pecce’ arne rummaste quèse tutte alla dascione.

Insomme , disse Ciomme,
avaste pore na chèpe de fenucchie
pe accuntantème a Tonine roncamucchie:
jie’ mègghie nu stuzze de pizze,
respunnì Catalle stumpizze,
ma, intante Vite chèpe de firre
s’accuntantì de nu bucchire de mire,
Franche u pappatène
s’arrustì do patène
e Runzéne u truzzulicchie
sfuchì alla tiedde di diavulicchie..

Ma u rascazappe stève avvelenète
e alle nirve vulève ngatenète:
u calmarne
Tumèse u scumète e Pasquèle vétesuldète

Ma stu scherze va ‘ custa’ chère
disse alle zéte
Giuanne a vacchère e Vite u sapunère.

Pe furtone a na cert’ore
arrevi’ Mimine pumedore,
annusse déce chille de pène
tagghiète a fèdde
e quèse nu docinte fresèdde..

Fu accussì
ca mangiarne tutte a vuluntà
e a passa’ a uantire sa verì
Tèrése a cicce papà..

E po’ tutte u fatte scì specci’ a rése
quanne accumnzì a cantà
Peppine paravése..

Accussì ne canusciamme, accussi ne chiamamme,
ancore jiosce,
quèse tutte u soprannome tenéme,
ma na jè chiù de mode
nange u descéme e nù scunnéme;
allore, stu fatte sèrve pe ne putì arrecurdà,
accome le famiglie nostre se fasciavene chiamà…

Settembre 2013

Fonte: Michele Vinci